درخت صنوبر

درخت صنوبر (poplar) از گذشته های دور مورد توجه مردم بود در گذشته درخت صنوبر را به جای تیرچه های بتنی و آهنی برای پوشاندن سقف خانه ها و به عنوان ستون برای طویله ها و خانه ها و ساخت پل های کوچک و غیره استفاده می کردند
اما امروزه درخت صنوبر اهمیت و جایگاه ویژه تر یافته است زیرا با کمبود منابع طبیعی درخت صنایع کاغذ سازی ، ام دی اف سازی ، تولید کننده های نوپان ، جعبه سازی ها تولیدی های کارتن و غیره در تهیه چوب مورد نیاز خود دچار مشکل شده‌اند

از طرف دیگر به دلیل کم شدن مساحت جنگل ها دولت قطع درختان جنگلی را ممنوع کرده دوستداران محیط زیست نیز به مخالفت با قطع درختان برخاسته‌اند پس چاره چیست ؟
چاره کاشت انبوه درختانی است که رشد بالایی دارند و از بازده چوب بالایی برخوردارند یا به قولی تولید چوب فراوان می کنند مانند درختان اکالیپتوس ، پائولونیا ، صنوبر

مساحت جنگل های ایران ۱۴.۲ میلیون هکتار است که در مقایسه با مساحت کل کشور بسیار ناچیز است پس در نتیجه زراعت چوب در کشور ایران بسیار به صرفه و پرسود می باشد مخصوصاً کاشت درخت صنوبر

برای مشاهده انواع نهال صنوبر موجود در نهالستان اینجا را لمس کنید.

درخت صنوبر چیست؟

درختی که مطمئنم همه شما با آن آشنایید و حتما آن را دیده اید. اما مشکل ناشناخته بودن این درخت به شما برنمی گردد مشکل اینجاست که این درخت در هر جای ایران با نام های متفاوتی شناخته شده است.

این درخت در جای جای ایران نامهای متفاوتی دارد مثلا در آذربایجان با نام های گواخ یا قواخ (حالا آغ گواخ یا قره قواخ)شناخته شده است.
در تهران، یزد ،اصفهان با نام کبوده .در همدان شالک و تبریزی . درشمال سفیدار یا سپیدار یا اسپیدار یا اسفیدار.در آمل توزری.در زنجان آلا چنار .در نهاوند تخم پشام .در تویسرکان سفید چو
در کتب طب سنتی غرب و حور و ازرق نامیده اند. اما در کل می توان گفت در ایران با نام های صنوبر،کبوده و تبریزی بیشتر شناخته شده است.

درخت صنوبر درختی است که شرایط اقلیمی زیاد به حالش فرق نمی کند یعنی در مناطق سردسیر، معتدل ، گرم و مرطوب ، گرم و خشک حتی کوه‌های هیمالیا در مناطق جلگه ای و پست نیز دوام می آورد.

فتوسنتز درخت صنوبر بسیار شدید بوده و به همین دلیل صنوبرها درختان نور پسندی هستند درختانی هستند که به آب نیز بسیار علاقه دارند در شرایط کامل غرقاب نیز می توانند اکسیژن جذب کنند به همین دلیل در داخل رودخانه ها هم رشد فوق‌العاده‌ای دارند .

اما دقت کنید در آب های بدون اکسیژن مثل با ساقه ها یا زمین‌هایی که زهکشی خوبی ندارند دچار خفگی می شوند همچنین اسیدیته بالا وجود سخت کفه و ساختمان نامناسب خاک ممکن است باعث ایجاد شکاف و ترک درخت شود خاک مناسب درخت صنوبر باید دارای ۲۰ تا ۳۰ درصد رس باشد

معرفی درخت صنوبر

صنوبر (populus) از خانواده بید ها بوده اعضای این جنس به صورت درخت و درختچه هستند و ۸۵ گونه دارند جوانه ها به وسیله فلس های مومی پوشانده شده برگ ها پهن با طول و عرض مساوی و دارای دمبرگ دراز و دو پهلو می باشند شکل برگ در گونه های مختلف متفاوت است

مثلاً در تبریزی مثلثی شکل بوده در کبوده 5 قسمتی در دلتوئیدس قلبی شکل و با دندانهای زیادتر ، لبه برگها می تواند صاف دندانه دار موازی یا لب دار باشد

صنوبر هم از طریق ریشه جوشی و هم از ساقه جوشی تکثیر می شود ولی ریشه جوش ها عمر کمتری دارند رنگ پوست ممکن است سبز زرد مایل به سفید ، خاکستری مایل به سیاه باشد.ترکیب شیمیایی برگ درخت دارای گلوکوزیدپوپولین و سالیسین و در جوانه های آن یک ماده تلخ وجود دارد

علاوه بر این در پوست درخت یک ماده چسبناک زرد رنگ نیز یافت می شود.

تنه آنها در جوانی صاف بوده ولی به تدریج ترک برداشته و به صورت شیار شکاف خورده در می آید مهمترین گونه های درخت صنوبر از لحاظ میزان تولید و زراعت چوب دلتوئیدس و گونه تبریزی می باشد دلتوئیدس می تواند ارتفاع 30 متر و قطر یک متر داشته باشد فرم تنه درخت در شرایط جنگلی صاف و مستقیم با تاج متقارن است.

در ایران دلتوئیدس و گونه اورامکرین به دلیل نیاز به رطوبت و بارندگی در شمال کشور و تبریزی و کبوده در شرایط معتدل سرد و خشک تا نیمه خشک کشور در حاشیه رودخانه ها کشت می شود

گونه دیگری از درخت صنوبر به نام پده وجود دارد که در مناطق گرمسیری رشد می کند نیاز آبی بسیار کمی دارد و به شوری نیز مقاومت بالایی دارد می توان گفت مقاوم ترین گونه صنوبر است

انواع جنس درخت صنوبر در ایران شامل گونه‌های کبوده یا سپیدار تبریزی یا شالک و گونه‌های بومی پده و سفید پلت هستند.

درخت صنوبر و زراعت چوب

امکان کاشت این درختان در کنار هم باعث شده که بتوان سالانه حداکثر تا ۴۰ متر مکعب چوب در هکتار از آنها برداشت کرد این در حالی است که از یک هکتار جنگل فقط ۷ متر مکعب چوب برداشت می شود.

از نظر اکولوژیکی هم کم نیاز هستند و قابلیت سازگاری با اقلیم های مختلف را دارند در شرایط دلخواهشان رشد فوق‌العاده‌ای دارند و در دوره های چند ساله می توان بهره خوبی از کاشت درخت صنوبر برداشت

برای خرید نهال صنوبر از طریق واتساپ اینجا را لمس کنید.

ویژگی های چوب درخت صنوبر

نرم بوده دارای رنگ روشن قابلیت کاربری خوب و از لحاظ قابلیت نجاری عالی است در برابر خم شدگی مناسب هستند و برای استفاده در صنایع چوب جوابدهی فوق‌العاده‌ای دارند از درخت صنوبر در ساختن تیر های ساختمانی ستون و خرپا های شیروانی استفاده می شود

اما به دلیل حساسیت در برابر آفات و بیماری از ساختن درب و پنجره باید اشباع شوند.

همچنین در ساخت نوپان نیز کاربری دارند ۵ تا ۸ سال طول میکشد که درخت صنوبر برای برداشت چوب آماده شود زود تر از این زمان و دیرتر از این زمان مقرون به صرفه نخواهد بود چون با افزایش سن رشد مورد انتظار را نخواهد.

داشت و به طور میانگین می‌توان از هر هکتار ۳۰ متر مکعب چوب در سال برداشت پنج سال را زیاد فرض نکنید چون در آمد صنوبرکاری ارزش صبر کردن برای این پنج یا شش سال را دارد البته شما با تهیه نهال صنوبر دو ساله همین ابتدا دو سال در کار خود جهش کردید

کاشت درخت صنوبر

درخت صنوبر در مناطق سنگلاخی ماندابی باتلاقی شیب دار باشد قابل کاشت است. اما مناسب ترین خاک برای رشد صنوبر خاک یکنواخت بادرصد رس ۳۰ درصد است بقیه خاک باید سلیت باشد البته این خاک بهترین و پربازدید ترین خاک می باشد.

اما در اکثر خاکها صنوبر رشد می کند برای کاشت نهال صنوبر کافی است یک چاله به قطر ۳۰ سانتیمتر و به عمق ۵۰ سانتیمتر حفر کنید سپس ۱۰ سانتیمتر خاک نرم کف چاله ریخته و نهال را در چاله قرار داده خاکریزی کنید.

 این درختان بعد از سال دوم به غیر از بریدن شاخه های خشک شده چیز دیگری نیاز ندارد.اما در سال اول باید با آبیاری مرتب از بین بردن علف های هرز مراقبت از آفت ها (مانند کرایزوملا) می توان درختانی پر بازده نگهداری کرد.

کاشت درخت صنوبر را در صف های 1متری تا 80 سانتی و ردیف های 1/20 تا 1/5 متری انجام می شود.داخل ردیف ها زهکشی می شود و شیب آن تنظیم می شود تا آب جاری شود صنوبر در آبهای جاری و پر اکسیژن رشد بیشتری دارد. و در آبهای راکد کم اکسیژن ریشه ها دچار خفگی می شود.به همین دلیل رشد این درخت در کنار جوی های آب بسیار بالا می باشد.

کوددهی درخت صنوبر

رشد فوق العاده سریع دارد و قدرت بالایی در جذب مواد غذای خود از خاک دارد ولی کودهایی که به منظور رشد تولید چوب می توان استفاده کرد عبارتند از ازت فسفر و پتاس خوبی داشته باشید رشدی خواهید دید که اصلاً انتظارش را نداشتید در نتیجه در مدت زمان کمتر به میزان چوب مورد نظر خواهید رسید.

برای کود دهی درخت صنوبر در زمین های بایر و آهکی مقدار 15 الی 20تن کود دامی سه ساله در هکتار کافی می باشد.در زمین های دایر و زراعی نیز مقدار 10 تن در هکتار کافی می باشد. البته در نظر داشته باشید کود دهی را باید قبل از شخم زدن و کاشت انجام دهید.

آبیاری درخت صنوبر

درخت صنوبر از درختان آب دوست است و خیلی زود به آبیاری مرتب و سر موقع عادت می کند و در نتیجه رشد خوبی از خود نشان می‌دهد شوری آب مورد استفاده نباید زیاد باشد پی اچ آب بین 7 تا 8/5 باشد.
نیاز آبی صنوبر با توجه به شرایط اقلیمی هر منطقه متفاوت است مثلا نیاز آب صنوبر های کاشته شده در آذربایجان و دامنه جنوبی البرز بین ۲۵۰ تا ۳۵۰ میلیمتر بارش سالیانه است یا بین ۱۰ هزار تا ۱۲ هزار متر مکعب در هکتار است.

فاصله بین دو آبیاری در نهالستان های کشت انبوه سیتوشا هر 7 روز و برای درختان چند سال ۱۰ روز می باشد البته این مورد نیز با توجه به نوع خاک به شرایط جوی و زمان آبیاری تعیین می شود

بیماری ها:

یکی از شایعترین بیماری های صنوبر کرایزوملا (chrysomela) می باشد. که نوعی آفت برگ خوار است و تا دو سالگی درخت اگر این افت کنترل نشود می تواند جلوی رشد موثر درخت را بگیرد یا حتی منجر به خشک شدن درخت شود.کرایزوملا تقریباً شبیه کفشدوزک است البته بدون خال سیاه و بزرگتر از کفشدوزک .

این موجود زمان لارو بودن نسبت به نور خورشید حساس است .با 2 یا 3 دقیقه تابش مستقیم نور خورشید بلافاصله می میرد.به همین دلیل در زیر برگ درخت پنهان می شود .و برگ را از زیر می خورد اما بعد از بلوغ نسبت به نور خورشید مقاوم می شود.

مناطق مناسب برای کاشت درخت صنوبر

با اکثر مناطق ایران سازگار هستند و تحمل بالایی به یخبندان و سرما دارند اما نسبت به خشکی و گرما کم طاقت هستند آب و هوای مرطوب شمال کشور نیز بسیار مناسب کاشت صنوبر است مناطق غربی نیز به دلیل وجود رودخانه های کوچک و بزرگ برای زراعت چوب صنوبر مناسب هستند.

استانهای مرکزی کشور نیز به دلیل وجود کوهستانهای مرتفع و رودخانه های گوناگون به هوای خنک مناسب کاشت درخت صنوبر هستند از استان های جنوبی هم مناطقی که رودخانه دارند به خوزستان جوابدهی به کاشت صنوبر را دارند.

برای مناطق گرم و خشک کشور می توان از درخت اکالیپتوس استفاده کرد که بازده چوبی بالایی دارد

امیدوارم اندکی به افزایش اطلاعات تان کمک کرده باشیم سوالات خود را در بخش دیدگاه ها مطرح کنید